تفاوت سرعت رشد مو در روش‌ های مختلف کاشت

چرخه رشد مو و روند پس از کاشت

برای درک تفاوت سرعت رشد مو در روش های مختلف، ابتدا باید چرخه رشد مو را بشناسیم. هر تار مو سه فاز دارد:

1. فاز رشد (آناژن): مرحله فعال که سلول های ریشه تقسیم می شوند و مو بلند می شود. این فاز برای موهای سر ۲ تا ۶ سال طول می کشد.

2. فاز میانی (کاتاژن): مرحله کوتاهی که رشد متوقف شده و فولیکول کوچک می شود.

3. فاز استراحت (تلوژن): مو آماده ریختن است و پس از ریزش، فولیکول وارد فاز آناژن جدید می شود.

پس از کاشت، فولیکول های پیوندی وارد شوکه ریزش (shock loss) می شوند؛ بسیاری از موهای تازه کاشته شده در ماه اول می ریزند. این موضوع طبیعی است و به معنی ناموفق بودن عمل نیست. موها به طور معمول در ماه های ۲ تا ۳ شروع به رشد مجدد می کنند و تا ماه ۱۲–۱۵ ضخیم تر و بلندتر می شوند. تفاوت در تکنیک های کاشت بیشتر در نحوه برداشت و کاشت گرافت ها و میزان آسیب دیدگی آن ها است که می تواند بر سرعت شروع رشد تأثیر بگذارد.

مقایسه روش FUT و FUE از نظر سرعت رشد

روش FUT چیست؟

در روش Follicular Unit Transplantation (FUT) یا برداشت نواری، جراح نوار باریکی از پوست پشت سر را برمی دارد و زیر میکروسکوپ به واحدهای فولیکولی تفکیک می کند. سپس گرافت ها با ایجاد برش های ریز در ناحیه گیرنده کاشته می شوند. این روش امکان برداشت تعداد زیادی گرافت در یک جلسه را فراهم می کند اما به دلیل بخیه و برش، نقاهت طولانی تر و اسکار خطی برجای می گذارد.

روش FUE چیست؟

در روش Follicular Unit Extraction (FUE) یا استخراج واحد فولیکولی، فولیکول ها به صورت تکی با پانچ های ظریف از بانک مو خارج می شوند و سپس در سوراخ های بسیار کوچک در ناحیه گیرنده کاشت می گردند. این روش کمتر تهاجمی است، اسکار خطی ایجاد نمی کند و دوران نقاهت کوتاه تری دارد. اما استخراج تکی فولیکول ها زمان بر است و شاید تعداد گرافت های قابل برداشت در یک جلسه محدودتر باشد.

مقایسه سرعت رشد بین FUT و FUE

بر اساس راهنمای جامع مدی هیر درباره روش های کاشت مو، فولیکول های کاشته شده در روش FUT به دلیل حفظ بافت های محافظ اطراف گرافت هنگام برداشت نواری، نرخ بقای بالاتری دارند و سرعت رشد آن ها معمولاً بیشتر از FUE گزارش شده است در همان منبع آمده است که در روش FUE سرعت رشد پیوندها نسبت به FUT پایین تر است. علت این تفاوت می تواند آسیب بیشتر به گرافت ها هنگام استخراج تکی، ماندن طولانی تر آن ها خارج از بدن و زمان بیشتر برای بازگشت خون رسانی باشد.

از نظر خط زمانی، در بسیاری از کلینیک ها گزارش می شود که اولین جوانه های مو پس از FUE در ماه سوم تا چهارم ظاهر می شود و نتایج نهایی پس از ۱۰ تا ۱۲ ماه به دست می آید. در روش FUT، برخی بیماران ممکن است رشد قابل ملاحظه ای را در ماه هشتم ببینند و نتایج کامل بین ۸ تا ۱۲ ماه مشاهده شود، زیرا فولیکول ها در یک بلوک بزرگ تر کاشته می شوند و آسیب کمتری می بینند. با این حال، این اختلاف معمولاً چند ماه است و نه چند سال.

روش DHI و تفاوت آن با FUE در سرعت رشد

معرفی DHI

کاشت مستقیم مو (Direct Hair Implantation – DHI) نسخه پیشرفته ای از FUE است که در آن، گرافت های برداشت شده به صورت مستقیم و بدون ایجاد کانال های جداگانه با ابزار ویژه ای به نام قلم چوی (Choi implanter pen) به ناحیه گیرنده منتقل می شوند. به دلیل کاهش زمان خارج بودن گرافت ها از بدن و دقت بالای این قلم، آسیب کمتری به واحدهای فولیکولی وارد می شود.

دلیل رشد سریع تر در DHI

در وب سایت مدی هیر توضیح داده شده است که در روش DHI دو مرحله ایجاد کانال و کاشت همزمان انجام می شود و موهای کاشته شده نزدیک تر به هم قرار می گیرند و گرافت های کاشته شده «نرخ رشد بالاتری» دارند این نزدیکی موجب تراکم بالاتر و نتیجه طبیعی تر می شود.

هر دو روش پس از حدود سه ماه شروع به نشان دادن جوانه های مو می کنند، ولی DHI می تواند رشد کمی زودتر و قابل مشاهده تر ایجاد کند زیرا دقت کاشت بیشتر و آسیب کمتر است. نتایج کامل هر دو روش در بازه ۹ تا ۱۲ ماه نمایان می شود، اما DHI به دلیل زمان کمتر خارج بودن گرافت ها و کنترل بهتر زاویه و عمق، اندکی برتری در مرحله ی اولیه دارد

موارد مناسب برای DHI

به دلیل توانایی برای کاشت متراکم و دقیق، روش DHI برای طراحی خط رویش، ترمیم ابرو یا ریش، و نواحی کوچک مناسب است. اما به دلیل صرف زمان زیاد و نیاز به تیم مجرب، تعداد گرافت قابل کاشت در هر جلسه کمتر است (۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ گرافت). بنابراین برای پوشش مناطق وسیع ممکن است چند جلسه نیاز باشد.

روش های نوین FUE: Sapphire FUE و ARTAS

Sapphire FUE

روش یاقوت یا Sapphire FUE در اصل همان FUE است که در آن برای ایجاد کانال ها به جای تیغه های فولادی از تیغه های یاقوتی استفاده می شود. این تیغه ها ظریف تر و تیزتر هستند و ادعا می شود که برش های کوچک تر ایجاد کرده و خون رسانی را بهتر حفظ می کنند. در نتیجه، برخی کلینیک ها می گویند که میزان التهاب کمتر و روند بهبود سریع تر است. تحقیقات بالینی گسترده ای برای اثبات برتری ابزارهای یاقوت، طلا یا الماس نسبت به تیغه های معمولی وجود ندارد و این ابزارها بیشتر جنبه تبلیغاتی دارند بنابراین می توان نتیجه گرفت که سرعت رشد مو در Sapphire FUE تفاوت چندانی با FUE معمولی ندارد و تفاوت بیشتر در دوره التیام و تجربه بیمار است.

ARTAS و NeoGraft (FUE رباتیک و نیمه خودکار)

در کاشت رباتیک (ARTAS) و NeoGraft برداشت گرافت ها با کمک بازوهای رباتیک یا دستگاه های نیمه خودکار انجام می شود. این دستگاه ها با دقت بالا فولیکول ها را خارج می کنند و سرعت عمل جراح را افزایش می دهند. در عین حال، چون گرافت ها توسط ربات استخراج می شوند، امکان ایجاد آسیب کمتری وجود دارد. با این حال، مدی هیر می گوید که نرخ رشد FUE با ARTAS هنوز پایین تر از روش FUT است. بنابراین انتظار می رود که مانند FUE استاندارد، نتایج نهایی در حدود ۱۰ تا ۱۲ ماه حاصل شود و مزیت اصلی این روش، کاهش خطای انسانی در برداشت است.

روش موی بلند (Long Hair FUE)

در Long Hair FUE موهای بانک مو قبل از برداشت کوتاه نمی شوند و بیمار می تواند بلافاصله پس از عمل ظاهر طبیعی تری داشته باشد. این روش بیشتر برای افرادی مناسب است که نمی خواهند محل برداشت دیده شود یا نمی خواهند موهایشان تراشیده شود. با این حال، طبق توضیح مدی هیر، انجام Long Hair FUE بسیار زمان بر است و اغلب کمتر از ۱۰۰۰ گرافت در جلسه قابل برداشت است همچنین احتمال شوک ریزش وجود دارد و در نهایت موهای کاشته شده پس از چند ماه می ریزند و دوباره رشد می کنند. بنابراین سرعت رشد تفاوتی با FUE استاندارد ندارد و نتایج نهایی در بازه ۱۰ تا ۱۲ ماه حاصل می شود.

پیوند موی بدن (BHT)

در Body Hair Transplantation (BHT) از موهای بدن (سینه، ریش یا دست) برای کاشت در سر استفاده می شود. این روش زمانی استفاده می شود که بانک موی سر کافی نباشد. اما با توجه به این که چرخه رشد موهای بدن با موی سر متفاوت است، نرخ رشد گرافت های پیوند شده در BHT پایین تر از کاشت معمولی است. به عبارت دیگر، موهای بدن مدت بیشتری طول می کشند تا به مرحله رشد فعال برسند و ممکن است نازک تر یا مجعدتر از موهای سر باشند. لذا نتایج نهایی BHT ممکن است دیرتر و با تراکم کمتر قابل مشاهده باشد.

مقایسه زمان بهبود و شروع رشد در روش های مختلف

دوره بهبود و شروع رشد

در همه روش ها، زخم های ناحیه گیرنده طی یک تا دو هفته بهبود می یابند و پوسته ها می ریزند. تفاوت اصلی در ناحیه برداشت است: در FUT به دلیل برش نواری و بخیه، درد و نقاهت طولانی تری ایجاد می شود، اما در FUE و DHI برش ها کوچک تر هستند و بیمار زودتر به فعالیت های عادی بازمی گردد. شوک ریزش در ماه اول اتفاق می افتد و موهای کاشته شده وارد فاز استراحت می شوند. جوانه های جدید معمولاً از ماه سوم تا چهارم ظاهر می شوند؛ در FUE و FUT نتایج کامل اغلب در ۱۲–۱۵ ماه دیده می شود، در حالی که DHI به دلیل کاشت مستقیم ممکن است رشد اولیه کمی زودتر نشان دهد

زمان رویش اولیه

همان طور که اشاره شد، تمامی روش ها مرحله شوک ریزش را تجربه می کنند. موهای کاشته شده در ماه اول می ریزند و فولیکول ها وارد فاز استراحت می شوند. در FUT و FUE معمولی، جوانه های ریز مو عموماً از ماه سوم یا چهارم شروع به رشد می کنند. بیشتر بیماران در ۳ ماه نخست رشد قابل مشاهده ای می بینند و نتایج کامل در ۱۲ تا ۱۵ ماه شکل می گیرد. در روش DHI، به دلیل کاشت دقیق تر با قلم چوی، برخی بیماران رشد زودتری مشاهده می کنند؛ اما همچنان بازه کلی ۹ تا ۱۲ ماه برای تکمیل نتایج در نظر گرفته می شود

تفاوت های جزئی میان تکنیک ها

به طور خلاصه، در روش FUT به علت حفظ بافت های محافظ فولیکول ها احتمال آسیب کمتر است و بعضی افراد رشد زودتری تجربه می کنند ولی وجود زخم خطی و نقاهت طولانی ممکن است ناخوشایند باشد. روش FUE آزادی بیشتری در انتخاب گرافت ها و زاویه کاشت فراهم می کند اما به گفته مدی هیر، سرعت رشد آن معمولاً اندکی کمتر از FUT است. DHI با کاشت مستقیم، زمان خارج بودن گرافت ها را کاهش می دهد و در برخی بیماران رشد زودتری ایجاد می کند، اما این برتری فقط در ماه های نخست قابل مشاهده است و نتایج نهایی مشابه سایر روش هاست روش های دیگری مانند Sapphire FUE و ARTAS بیشتر روی سهولت و زیبایی زخم متمرکزند، و BHT به دلیل چرخه متفاوت موهای بدن، رشد کندتری دارد

عوامل مؤثر بر سرعت رشد فارغ از روش

در کنار انتخاب تکنیک، عوامل مختلفی می توانند زمان و کیفیت رشد موهای کاشته شده را تحت تأثیر قرار دهند. مهم ترین این عوامل شامل کیفیت بانک مو و سن فرد (موهای ضخیم و سالم سریع تر رشد می کنند)، سلامت عمومی و تغذیه مناسب (کمبود آهن و ویتامین ها رشد را کند می کند)، پرهیز از دخانیات و الکل، استفاده از داروهای تجویزی مانند ماینوکسیدیل یا فیناستراید و درمان های کمکی همچون PRP و مزوتراپی، مراقبت های پس از عمل (شست وشوی ملایم، اجتناب از مواد شیمیایی و نور خورشید) و مدیریت استرس و خواب است. رعایت این نکات می تواند به بهبود خون رسانی و اکسیژن دهی فولیکول ها کمک کرده و فاز رشد را طولانی تر کند.

روش های بهینه سازی رشد مو بعد از کاشت

برای اینکه ریشه های تازه کاشته شده سریع تر و سالم تر رشد کنند، لازم است دستورالعمل های پزشک معالج به دقت رعایت شود؛ از فعالیت های سنگین در هفته های نخست خودداری شود، ناحیه کاشت با شامپوهای ملایم شسته و از نور مستقیم خورشید و مواد شیمیایی قوی دور نگه داشته شود. همچنین مصرف مکمل هایی مانند بیوتین و روی با نظر پزشک، استفاده موضعی از سرم های تقویتی، و روش های کمکی مانند PRP، مزوتراپی یا لیزر کم توان می تواند به بهبود خون رسانی و تغذیه فولیکول ها کمک کند. ماساژهای ملایم بعد از دوره بهبود نیز جریان خون موضعی را افزایش می دهد و به رشد بهتر موها کمک می کند.

جمع بندی

انتخاب روش کاشت مو تنها به سرعت رشد موهای کاشته شده وابسته نیست و فاکتورهای متعددی مانند میزان ریزش، بانک مو، بودجه، تحمل دوران نقاهت و انتظارات زیبایی شناسی در آن دخیل اند. بر اساس داده های موجود:

• روش FUT به دلیل برداشت نواری و حفظ بافت های محافظ، نرخ رشد بالاتری نسبت به FUE دارد و ممکن است بیماران رشد را در بازه ۸–۱۲ ماه مشاهده کنند.

• روش FUE به دلیل استخراج واحدی، نقاهت سریع و اسکار کمتر دارد، اما سرعت رشد گرافت ها کمی پایین تر از FUT است. نتیجه نهایی معمولاً در ۱۰–۱۲ ماه حاصل می شود.

• روش DHI با استفاده از قلم چوی دقت بیشتری دارد و نرخ رشد بالاتر و ظاهر طبیعی تر ارائه می دهد. برخی بیماران رشد زودتری در سه ماه اول مشاهده می کنند، ولی تکمیل نتایج در ۹–۱۲ ماه است

• سایر مشتقات FUE مانند Sapphire FUE و Long Hair FUE عمدتاً تفاوتی در سرعت رشد ایجاد نمی کنند و بیشتر روی بهبود راحتی و کاهش آثار ظاهری متمرکزند

• BHT و کاشت رباتیک به دلیل خصوصیات موهای بدن و فاصله ی بیشتر فولیکول ها، سرعت رشد کمتری دارند و معمولاً برای موارد خاص استفاده می شوند.

در نهایت، باید تأکید کرد که چرخه رشد مو، به صورت طبیعی ۹ تا ۱۵ ماه طول می کشد و هیچ روشی نمی تواند این فرآیند زیستی را معجزه آسا تسریع کند. تفاوت های ذکرشده عموماً در حد چند ماه هستند و موفقیت نهایی به مهارت جراح، مراقبت های بیمار و ویژگی های ژنتیکی فرد بستگی دارد. بنابراین، قبل از انتخاب روش، حتماً با متخصص کاشت مو مشورت کرده و توقعات واقع بینانه داشته باشید.

روش های ترکیبی و نوآورانه

علاوه بر روش های اصلی که به طور جداگانه بررسی شدند، برخی کلینیک ها از روش های ترکیبی یا تکنیک های نوآورانه برای دستیابی به بالاترین تراکم و پوشش استفاده می کنند. این روش ها عموماً با هدف افزایش تعداد گرافت های قابل کاشت و کاهش زمان نقاهت طراحی شده اند، اما از نظر سرعت رشد تفاوت های عمده ای با روش های پایه ندارند.

روش ترکیبی (FUT + FUE)

در روش ترکیبی، جراح ابتدا یک نوار از پشت سر (FUT) برمی دارد تا حجم عمده گرافت ها تامین شود و سپس با تکنیک FUE گرافت های اضافی از اطراف برداشت می کند. این روش برای افرادی که طاسی گسترده دارند و بانک موی قوی دارند مناسب است. از آن جا که بخشی از گرافت ها به صورت نواری و بخشی به صورت واحدی استخراج می شود، سرعت رشد در ناحیه FUT احتمالاً کمی بیشتر و در ناحیه FUE کمی کمتر خواهد بود. اما به طور کلی، رشد نهایی همچنان در بازه ۸ تا ۱۲ ماه کامل می شود و بیمار باید دو نوع زخم (اسکار خطی و نقاط ریز) را مدیریت کند.

روش SUT و MicroFIT

برخی کلینیک ها روش SUT یا MicroFIT را به عنوان نسل جدید FUE معرفی می کنند. در این روش ها از پانچ های بسیار ظریف و دستگاه میکروموتور برای برداشت استفاده می شود تا زمان استخراج کاهش یابد و آسیب به گرافت ها کمتر شود. به دلیل استفاده از ابزار اتوماتیک، احتمال خطای انسانی کاهش می یابد و تراکم بالاتر قابل دسترس است. با وجود این، منابع پزشکی معتبر تفاوت محسوسی در سرعت رشد بین این تکنیک ها و FUE استاندارد گزارش نکرده اند؛ در نتیجه، نتایج نهایی همچنان در بازه ۱۰ تا ۱۲ ماه مشاهده می شود و ادعاهای مبنی بر رشد سریع تر بیشتر در حد تبلیغات هستند.

نقش PRP و درمان های کمکی

استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) به عنوان درمان کمکی پس از کاشت در سال های اخیر رایج شده است. در این روش، خون بیمار گرفته می شود و پس از جداسازی پلاکت ها، مواد آزادشده در منطقه کاشت تزریق می شود. مطالعات نشان داده اند که PRP می تواند جریان خون موضعی را بهبود بخشد و فاز رشد فولیکول ها را طولانی تر کند. بنابراین ممکن است در برخی بیماران، رشد موها اندکی زودتر آغاز شود یا ضخامت ساقه ها بیشتر شود. همچنین، درمان هایی مانند لیزر کم توان (LLLT) و مزوتراپی نیز برای تحریک فولیکول ها استفاده می شوند. این روش ها اگرچه چرخه رشد را کوتاه نمی کنند، اما می توانند کیفیت گرافت ها را بهبود دهند و احتمال ریزش مجدد را کاهش دهند.

آینده کاشت مو و روش های سلولی

با ورود سال ۲۰۲۵ و پیشرفت علم سلول های بنیادی و ژن درمانی، تحقیقات درباره کاشت مو با سلول های بنیادی و کشت فولیکول در آزمایشگاه افزایش یافته است. هدف این فناوری ها، تولید گرافت های نامحدود از سلول های خود فرد و کاشت آن ها بدون نیاز به بانک موی سنتی است. اگر این تکنیک ها تجاری سازی شوند، ممکن است شاهد رشد سریع تر و تراکم بیشتر باشیم. با این وجود، در حال حاضر این روش ها در مرحله تحقیقاتی هستند و هنوز در دسترس عمومی قرار نگرفته اند. تا آن زمان، انتخاب میان FUT، FUE و DHI و مراقبت های پس از عمل همچنان تعیین کننده نتیجه خواهد بود.